Cara a internacionalización: a UDC como actriz global

O futuro e a posición que unha Universidade ocupa na sociedade depende da súa capacidade de internacionalización. Non cabe dúbida de que a UDC deu desde a súa creación algúns pasos na posta en marcha de actividades internacionais, que se desenvolveron de forma fragmentada e cuxo único obxectivo perceptible era o de incrementar o número de actividades, sen que se percibise unha estratexia de globalización que fortalecese e consolidase unha política efectiva de internacionalización. 

Hoxe existen múltiples circunstancias que esixen a adopción dunha política estrutural. O mundo está interconectado e as fronteiras cada vez son máis permeables aos distintos fluxos de capitais, persoas e cooperación; lamentablemente, tamén o son aos problemas sociais e ambientais, que exceden as fronteiras locais. Iso require estratexias globais de comunicación e liñas de investigación para todas as rexións do mundo, o que conleva a necesidade de realizar un esforzo de planificación estratéxica que permita: 

Avaliar e coñecer os recursos cos que contamos. 

Analizar o impacto das clasificacións universitarias nacionais e internacionais. 

Definir retos e obxectivos globais. Unir esforzos xunto a outras institucións que ocupan posicións de liderado social e económico. 

Expor liñas de acción conxuntas no marco dunha Comisión para a Internacionalización da Universidade que debería coordinar as súas actuacións co Consello Social da Universidade e cos diferentes órganos de goberno da Universidade. 

A UDC necesita definir os seus ámbitos estratéxicos, incrementar os seus recursos no plano global e integrarse en redes internacionais de investigación, fortalecendo así as súas propias redes. Precisa, pois, dunha actuación estratéxica centrada en eliminar os obstáculos que dificulten esta integración e promover programas que potencien a colaboración e a globalización. 

O noso obxectivo: 

Toda a comunidade universitaria da UDC debe ter a oportunidade de desenvolver as súas actividades nun ambiente de internacionalización de coñecementos e abordaxe de intercambios de coñecemento sen fronteiras. Este ambiente debe crearse en base a unha política estrutural adecuada que considere as capacidades de formación e investigación actuais e ás expectativas das tecnoloxías da información e a comunicación. 

A nosa estratexia: 

Asumimos este reto con firmeza e propoñemos unha formulación baseada na Implantación da Estratexia “UDC global” como marco facilitador e de apoio a toda a comunidade universitaria (estudantes, PDI, PTGAS), para o impulso e o desenvolvemento de actividades e proxectos que esperten o liderado internacional da UDC. A Estratexia “UDC global” concrétase nas seguintes propostas. 

As nosas propostas: 

• Adaptación das titulacións e actualización do profesorado. 
• A expansión do coñecemento. 
• Un maior esforzo na investigación internacional. 

1. Adaptación das titulacións e actualización do profesorado

Internacionalizar a Universidade significa non só captar máis estudantes estranxeiros, ou enviar aos nosos a outras Universidades, senón crear as condicións para que a integración entre eles prodúzase e constitúa unha vantaxe real, froito desta interacción. Ademais, significa internacionalizar o currículo do que a institución é responsable. Os fenómenos sociais, culturais, políticos e económicos xa non poden analizarse de maneira illada pois teñen lugar nun contexto global. Isto ha de reflectirse na formación que imparte a institución, adaptándose á interdependencia de bloques geoestratégicos e formando aos seus estudantes cunha conciencia transcultural e internacional. 

Os currículos académicos precisan enfoques globais e a súa adaptación á política de bloques interconectados. Os nosos estudantes, profesores e investigadores requiren unha formación que os capacite para actuar a nivel internacional, tanto nos retos persoais como nos retos públicos que haxan de asumir. Iso implica adquirir o dominio das habilidades necesarias para comprender os problemas doutros países e culturas desde distintas perspectivas. 

En Europa, máis de 140.000 estudantes desprázanse cada ano no programa Erasmus, no que participan máis de 2.200 Universidades. Os beneficios de estudar unha parte da carreira nunha Universidade estranxeira foron amplamente descritos, en relación co maior entendemento dos problemas globais, mellora da tolerancia e integración global. Un certo número de profesores, moito máis reducido, utiliza tamén programas Erasmus para intercambiar ensinos nas distintas Universidades europeas. Por último, apenas algúns membros do persoal de administración e servizos manteñen intercambios con colegas europeos. As formulacións actuais de xestión da docencia e investigación desde unha perspectiva internacional requiren unha maior participación de todos estes sectores nos respectivos programas de intercambio.

Os nosos compromisos:

• Aprobación da Estratexia de Internacionalización “UDC global”: Elaboración en consulta aberta coa comunidade universitaria e con entidades públicas e privadas interesadas 
• Creación de programas de ensino en inglés adaptados a graos e doutoramentos, coordinado cos vicerreitorados afectados.
• Potenciación daquelas capacidades características da UDC que poidan atraer a estudantes e/ou profesorado doutros países.
• Definición de liñas locais de docencia e investigación estratéxica de interese internacional, e políticas de apoio á súa difusión e expansión.
• Potenciación da mobilidade internacional.
• Creación dun programa de profesores visitantes distinguidos para potenciar os labores docentes e investigadores da UDC.

2. A expansion do coñecemento

Os países europeos con máis proxección, entre os que se inclúe España, están en mellores condicións para impulsar políticas de bloques no intercambio de coñecementos. A ferramenta básica da comunicación humana, o idioma, é a base desas políticas. No caso español, as Universidades non se deben reducir a intercambios unicamente europeos, senón estenderse a outras latitudes, singularmente a América Latina e o Caribe. No caso particular de Galicia, aínda se debe chegar máis lonxe, pensando en Iberoamérica no seu conxunto e nos países da área lusófona. Todo iso sen descartar a nosa futura inmersión nos países emerxentes do continente asiático (China, India) e do Sur global en xeral.

España, e máis concretamente Galicia, débese posicionar como nodo de conmutación de coñecementos entre a Unión Europea, Iberoamérica e a lusofonía. A existencia da Eurorrexión Galicia-Norte de Portugal, con status oficial na Unión Europea, facilita as accións de proxección en bloque dunha maneira extraordinaria que se debe aproveitar.

Os nosos compromisos:

• Creación da Alianza Estratéxica Iberoamericana (AEI) para a transformación da UDC nun referente internacional das relacións con Iberoamérica concretado en a.) a creación do Foro Académico GaliciAmérica, para potenciar os vínculos e a creación de redes entre Galicia e América Latina e o Caribe a través da UDC, mediante a organización de actividades docentes de especialización, con edicións na UDC e en América, e b) o impulso de alianzas estratéxicas en Iberoamérica, priorizando Universidades e organizacións internacionais.
• Creación da Unidade de Apoio á Internacionalización (UAI) integrada na ORI co fin de levar a cabo as funcións de rastrexo, información e asesoramento a toda a comunidade universitaria (estudantes, PDI e PTGAS) para concorrer a convocatorias e accións de mobilidade, e a facilitación dos procesos de solicitude e tramitación.
• Maximizar a presenza estratéxica da UDC en foros, asociacións e redes universitarias internacionais, priorizando as áreas xeográficas estratéxicas.

3. Un maior esforzo na investigación internacional

A investigación conxunta que levan a cabo Universidades de distintos países non é algo novo. En Europa os distintos Programas Marco de Investigación e Desenvolvemento promoveron contundentes resultados de investigación. Deles xeráronse vínculos entre os investigadores europeos e de países iberoamericanos, especialmente Brasil e México, cuxas institucións e Universidades distínguense pola súa presenza en consorcios receptores de subvencións da Comisión Europea.

Para integrarse no ámbito da investigación internacional, as Universidades galegas fixeron esforzos de distinta intensidade e, en consecuencia, con diferentes resultados. A UDC debe mellorar os seus resultados, para o que precisa dotarse das infraestruturas necesarias, locais ou europeas, que permitan o cumprimento dos seus obxectivos.

Precísase, pois, reforzar as capacidades institucionais da UDC, en forma dunha verdadeira aposta pola promoción da investigación de calidade, a innovación e o apoio aos consorcios entre Universidades, centros de investigación, axentes sociais e económicos. Este reforzo debe incluír un programa específico de capacitación e promoción de habilidades para a captación de recursos da Comisión Europea. Iso require definir as liñas de investigación estratéxica que poden ser de interese internacional e deseñar políticas de apoio adecuadas.

Os nosos compromisos:

• Creación do Consello Asesor de Internacionalización UDC – Galicia (CAI) integrado por entidades públicas e privadas galegas coa función de asesoramento e impulso da internacionalización a través das relacións interinstitucionais e cos sectores produtivos.
• Creación do Instituto Universitario de Estudos Internacionais (IUEI), con carácter multidisciplinar, funcións de docencia, investigación e transferencia, e dotado dunha Oficina de Apoio a Convocatorias Internacionais (OACI) para crear alianzas específicas de investigadores para concorrer a convocatorias internacionais e procesos de licitación internacional e para facilitar dos procesos de solicitude e tramitación, favorecendo a internacionalización de grupos e investigadores, contribuíndo ao seu liderado internacional.
• Reforzo da Oficina de Relacións Internacionais da Universidade, onde se prestará especial atención á consolidación e profesionalización do persoal e á capacitación e formación do persoal adscrito. 
• Promoción de redes de investigación transnacionales, con especial énfase en países das contornas europeo e iberoamericano, e en centros de excelencia internacional.
• Desenvolvemento de accións de integración con outras Universidades nacionais e eurorregionales en consorcios estratéxicos de investigación e innovación, así como en organizacións científicas internacionais.
• Facilitación da procura de socios para formar parte de consorcios ao redor de proxectos de investigación internacional promovidos desde a UDC.
• Impulso, capacitación e desenvolvemento de habilidades para a participación en convocatorias específicas da UE.
• Acción concertada con outras Universidades que permita a presenza permanente en Bruxelas de representantes de apoio á investigación, desenvolvemento e innovación diante da Comisión Europea.
• Establecemento da Estratexia Talento Galego Global (TGG) de impulso e fortalecemento do acervo internacional de membros UDC, para a) a  promoción internacional dos estudantes, a través da Unidade de Apoio á Internacionalización para a facilitación dos procesos de solicitude e tramitación, b) o posicionamento internacional de egresados: creación dun programa específico de bolsas internacionais e establecendo convenios de prácticas internacionais tanto en entidades nacionais como internacionais, c) o posicionamento internacional de docentes e investigadores co apoio específico a perfís de vocación internacional priorizando a súa proxección en Universidades e institucións internacionais de primeiro nivel, e o impulso de eventos internacionais estratéxicos dirixidos por membros UDC, d) a integración do talento galego no exterior coa creación de programas específicos de participación en programas UDC dirixidos á incorporación de talento galego traballando no exterior, e e) a incorporación de talento internacional á UDC coa creación de programas específicos de participación de profesionais internacionais relevantes en programas UDC.
• Fortalecemento da UDC como actriz de cooperación internacional para o desenvolvemento con accións como a) o incremento das capacidades da Oficina de Cooperación e Voluntariado, para potenciar a súa función de velar polo cumprimento dos ODS e a Axenda 2030 na acción interna e internacional da UDC a través do establecemento de accións concretas, e b) a subscrición de acordos con entidades nacionais e internacionais para o establecemento de programas de formación e de prácticas de cooperación para o desenvolvemento.